कोयूको ब्लग

धरान । हिन्दु धर्म मान्यता अनुसार त्रेता युगमा लंकाका राजा रावण(राक्षस)की बहिनी थिइन्, सुपर्णखा। पत्नी सीता र भाई लक्ष्मणसहित वनवास गएका रामप्रति उनी मोहित भइन् । आफ्नो प्रेम व्यक्त गर्दा रिसले चुर भएका रामका भाई लक्ष्मणले सुपर्णखाको नाकै काटिदिन्छन् । त्यो घटनाले आक्रोशित रावणले सीताको अपहरण गरेर लंका पुर्याउछन् । सीताको उद्दार गर्ने क्रममा पछि रामले रावणको बध गर्छन्, लंका पनि ध्वस्त हुन्छ । न सुपर्णखाले रामको प्रेम पाउछिन्, न राम र सीताको पुर्नमिलन हुन्छ । धोवीको कुरा सुनेर अग्नीपरीक्षा लिएपछि सीता धर्तीमा लुप्त हुन्छिन् । त्रेता युगमा रामप्रतिको प्रेम व्यक्त गर्दा नाक काटिएकी सुपर्णखा उर्फ सुलक्षणाको भेट भने अल्ट्रा युग(वर्तमान)मा पुनः रामसँग हुन्छ । कहाँ त्रेता युगको सच्चरित्र एवं पुरुषोत्तम राम, कहाँ अल्ट्रा युगको जड्याहा र निराशाले भरिएको राम । पत्नी सीता पनि जड्याहा पतिलाई छोडेर परपुरुष सिंगापुरे लाहुरे रेवत(रावण)सँग फिल्म हेर्न र डान्स पार्टीतिर धाउछिन् । स्वतन्त्रताको नाममा छाडा भएको भन्दै रिसले झापड हानेपछि सीताले रामसँग डिभोर्स माग्छिन् । उनी भन्छिन्,–‘म त्रेता युगकी सीत

एसएलसी दिएकै साल २०४२ मा बुबाको देहान्त भयो । बुबाको देहान्त पछि दुई भाई र एक बहिनीको जिम्मेवारी उनको काँधमा आयो । उनी परिवारसहित झापाको वैगुनधाराबाट धरान आए । जिम्मेवारी बढेपछि कलेज पढ्ने चाहनालाई डम्बरकुमारी(पुर्णकला) मास्केले तिलाञ्जली दिइन् । आफन्तहरु सम्पन्न थिए । तर, कसैबाट पनि उनको परिवारले साथ सहयोग पाएन । २०४५ सालतिर घरेलु तथा साना उद्योग कार्यालय धरानमा तीन महिने टेक्सटायलको तालिम लिने अवसर जु¥यो । तालिमपछि लोकसेवा भिडेरै उनले घरेलुमा सुब्बा सरहको प्रशिक्षक जागिर पाइन् । उनको कार्यक्षेत्र जिल्ला सदरमुकाम इनरुवादेखि दक्षिण भुटाहा, हरिनगरा, देवानगञ्ज, लौकही जस्ता तराई क्षेत्रमा थियो । त्यहाँका महिला दिदीबहिनीको समस्या र दुःख देखेर उनी झस्किन्थिन् । परिवार श्रीमान्को मात्र कमाईको भरमा । महिलाहरुसँग सिप भइदिए केही कमाइ हुन्थ्यो, र समस्याबाट मुक्ति मिल्थ्यो भन्ने सोच उनमा पलायो । महिलाहरुलाई सिप सिकाउनुपर्छ भन्ने भावनाले २०५० सालतिरै उनले एउटा सिलाई मेशिन पनि किने । हुन त उनी कार्यरत कार्यालय घरेलुले पनि सिप सिकाउथ्यो । तर त्यसमा उनको चित्त बुझेन । उनी सिप सिकाउने मात्र होइन,

‘हेलो, सरला दिदी बोल्नुभएको हो ?’ ल्याण्डलाइन फोनबाट जवाफ आयो,–‘हजुर बोल्दैछु, तपाई नि ?’ ‘म नागरिक दैनिकको रोहित भाई ’ ‘अँ बाबु, भन्नुस् न’ ‘आज तपाई घरमै रहनुहुन्छ कि कतै जानुहुन्छ ?’ ‘२ बजेपछि एउटा मिटिङमा जानुछ, बाबु ।’ घडि हेरे, १० बजिसकेको थियो । आजै(बिहिबार,चैत ३१) नभेटे काम अधुरै हुन्छ । ‘तपाईसँग भेटेर कुरा गर्नुछ, ११ बजेतिर घरमै आउछु है दिदी ।’ ‘हुन्छ बाबु’–जवाफ आयो । ........................................................................................................ धरान २, रत्न रोड निवासी ७८ बर्षीय सरला कायस्थलाई जतिबेला पनि घरमा भेट्न सकिदैन । यसको कारण हो, उनले बिताइरहेको सक्रिय सामाजिक जीवन । उमेरले ७ दशकको उत्तराद्र्धमा हिडेपनि सामाजिक काम अथवा समाजसेवामा उनको लगाव युवा भन्दा कम छैन । यही सक्रिय जीवन, सरल विचार, मधुर वचन र मिलनसार व्यावहारले उनी सबैको प्रिय छिन् । समाजको सेवामा समर्पित कायस्थको जीवन आफ्नो नाम जस्तै सरल छ । उनलाई सबैले ‘सरला दिदी’ भनेर सम्बोधन गर्छन् । यो ‘दिदी’ शब्दभित्र अगाध श्रद्धा, सम्मान, प्रेम र प्रेरणा(उर्जा) भरिएको छ । उनले केही प

धरान । झण्डै पाँच दशकदेखि नेपाली कांग्रेसमा सक्रिय धरान १४ विजयपुरका श्याम श्रेष्ठ स्थानीय तहको निर्वाचनमा वडा अध्यक्षका आकांक्षी थिए । वडामा सहमति जुट्न नसकेपछि उनीसँगै ४ जनाको नाम सिफारिश भयो । उम्मेद्वारको बाजी भने जग्गाको कारोबारमा पनि संलग्न युवा कृष्ण भटराईले मारे । आफुभन्दा उमेर र पार्टीमा योगदानको हिसाबले पनि कान्छा रहेका भटराईले उम्मेद्वारी पाएपछि श्रेष्ठ यतिबेला पार्टीसँग रुष्ट छन् । आफुमाथि अन्याय भएको महसुस गर्दै उनले सोमबार स्वतन्त्र उम्मेद्वारी दिने घोषणा गरे, त्यो पनि गणतन्त्र दिवसको अवसरमा माओवादी केन्द्रले विजयपुर चोकमा आयोजित एक कार्यक्रममा । ‘२०२५ सालदेखि म कांग्रेसमा छु । नेताहरुले तपाई नै वडा अध्यक्षको उम्मेद्वार हो भन्थे, अहिले एक शब्द पनि नसोधी अरुलाई टिकट दियो’–असन्तुष्टी जनाउदै ६३ बर्षीय श्रेष्ठले भने–‘मलाई अन्याय भएको छ, म स्वतन्त्र उम्मेद्वारी दिन्छु ।’ करिब २ दशकपछि हुन लागेको स्थानीय तहको निर्वाचनमा श्रेष्ठ झै ठुला दललाई उम्मेद्वारका आकांक्षीहरुको लर्कोले उम्मेद्वार टुंगो लगाउन जति सकस छ, चुनावको मुखमा आफ्ना कार्यकर्ताहरुलाई जोगाउन उतिकै चुनौती पनि छ ।

धरान । निर्वाचन आयोगले दोस्रो चरणको स्थानीय तहको निर्वाचनको लागि सोमबार सुनसरी जिल्लाको धरान उपमहानगरपालिकासहित बाँकी ११ स्थानीय तहमा निर्वाचन अधिकृतको कार्यालय स्थापना गरेको छ । असार ९ गतेको निर्वाचनको तयारीसँगै सम्पन्न गर्ने जिम्मेवारीसहित जिल्लाका सबै तहमा कार्यालय स्थापना भएको हो । सुनसरीमा २ उपमहानगरपालिका, ४ नगररपालिका र ६ गाउँ पालिका रहेको छ । ती मध्ये यसअघि इनरुवामा मुख्य निर्वाचन अधिकृतको कार्यालय स्थापना भइसकेको थियो । इनरुवा नगरपालिकाको निर्वाचनको सम्पुर्ण कार्य त्यहीबाट गरिने भएकोले बाँकी तहमा सोमबार निर्वाचन अधिकृतको कार्यालय स्थापना गरिएको आयोगले जनाएको छ । कार्यालय स्थापनासँगै एक निर्वाचन अधिकृतसहित ९ जना कर्मचारीहरु पनि परिचालन भएका छन् । सुनसरीमा धरान र इटहरी उपमहानगरपालिका छ भने इनरुवा, दुहबी, रामधुनी भाषी र बराह नगरपालिका छ । यस्तै, गढीमाई, भोक्राहा, कोशी, हरिनगरा, देवानगञ्ज र बर्जु गाउँपालिका छ । जिल्लाको मुख्य निर्वाचन अधिकृतको रुपमा प्रमुख जिल्ला न्यायधिश अर्जुनप्रसाद कोइराला छन् भने धरान उपमहानगरमा निर्वाचन अधिकृतकोरुपमा जयप्रसाद महत र इटहरी उपमहानगरमा भरतमणी

धरान । पुर्वमा मेची र पश्चिममा महाकाली नदीमा खुम्चिएको नेपालको भुमि इतिहासको कुनै कालखण्डमा पुर्वमा टिण्टा र पश्चिममा कांकडासम्म फैलिएको थियो । भारतलाई आफ्नो अधिनमा परेपछि इष्ट इण्डिया कम्पनी(अंग्रेज)हरुको नजर सुन्दर हिमाली मुलुक नेपालमा परेको थियो । अंग्रेजहरुले नेपाललाई कब्जा जमाउन अनेक जुक्ति निकाल्यो तर सकेन । अन्त्यमा युद्धमा उत्रियो । अत्याधुनिक हातहतियारले सुसज्जीत अंग्रेजको विशाल फौज । नेपालतर्फ भने घरेलु हातहतियार बोकेका सिमित गोर्खाली फौज । त्यसमाथि पनि महिला, केटाकेटीहरु समेटिएको । तरपनि पश्चिमको नालापानी किल्लामा ३ पटक आक्रमण गर्दा पनि अंग्रजले जित हासिल गर्न सकेन । युद्ध रणनीति र नेतृत्वमा कुशल जनरल जिलेस्पीलाई पनि अंग्रेजले गुमाए पछि त नालापानीको युद्ध अंग्रेजको लागि प्रतिष्ठाको बिषय बन्यो । तेस्रो पटकको आक्रमणमा जित नपाएपछि अर्कै जुक्ति निकाल्यो, नालापानी किल्लामा पानीको स्रोत थुन्ने । भोकप्यासलाई सहदै गोर्खालीहरुले ४ दिनसम्म वीरता देखाए । तर, महिला, केटाकेटीहरुको अवस्था ज्यादै खराब भएपछि फौजको नेतृत्व गरेका बलभद्र कुँवरले किल्ला छोड्ने निर्णय लिए । रातको समयमा अंग्र

धरान । अदालतबाट कैद तथा जरिवाना फैसला भएर पनि फरार रहेका अभियुक्तहरुलाई प्रहरी धमाधम पक्राउ गरी जेल चलान गर्न थालेको छ । पछिल्लो एक सातामा धरान प्रहरीले अदालतबाट फैसला भएर पनि कैद भुक्तान नभएका ४ जना अभियुक्तलाई पक्राउ गरेर अदालतमा बुझाएको छ । अदालतमा उपस्थित गराएपछि उनीहरु जेल चलान भएको इलाका प्रहरी कार्यालय धरानले जनाएको छ । प्रहरीका अनुसार गएको शनिबार यता जर्बजस्ती करणी मुद्दाका एक, लागुऔषध मुद्दाका २ र वन मुद्दाका एक गरी ४ जना अभियुक्त पक्राउ गरी जेल चलान भएका छन् । चार मध्ये एक जना लागुऔषध मुद्दामा महिला छन् । अदालतबाट फैसला भएर पनि सजाय भुक्तान नभएका अभियुक्तहरुको खोजी गरेर जेल चलान गरी फैसला कार्यान्वयनको अभियान थालिएको डिएसपी ढकेन्द्रप्रसाद खतिवडाले जानकारी दिए । अदालतबाट फैसला भइसकेका तर कार्यान्वयन हुन नसकेका मुद्दाहरुको सुची मगाएर खोजतलास अभियान शुरु गरेको डिएसपी खतिवडाको भनाई छ । ‘फरार प्रतिवादीहरु पक्राउ गर्ने अभियान चलाएका छौं, अदालतबाट फैसला भइसकेको तर पक्राउ नपरेको अभियुक्तहरुको लिष्ट ल्याएका छौं’–डिएसपी खतिवडाले भने–‘मातहतको सबैतिर युनिटमा त्यसक्षेत्रको फरार प्रति

धरान । रिटायर्ड(अवकाश) हुन करिब ६ महिना मात्र समय बाँकी रहदा धरान १५ स्थित पुर्वाञ्चल ज्ञान चक्षु विद्यालयकी प्रअ केशरी थापाको तत्काल राजीनामा माग गर्दै केही शिक्षक, शिक्षिकाहरुले आन्दोलन थालेका छन् । विद्यार्थी र शिक्षक, शिक्षिकामाथि अत्याचार भएको आरोप लगाउदै विद्यालयका ६ जना शिक्षक तथा शिक्षिकाहरु प्रअको राजिनामा माग गर्दै आन्दोलनमा उत्रिएका हुन् । यो विद्यालय दृष्टिविहिन विद्यार्थीहरु अध्ययन गर्ने एक मात्र बिशेष विद्यालय हो । बिशेष विद्यालयहरुमध्ये ज्ञानचक्षु उत्कृष्ट एवं नमुना विद्यालयको रुपमा गनिन्छ । विद्यालयलाई यो स्थानमा ल्याउन सञ्चालक समितिसँगै प्रअ थापाको बिशेष योगदान रहेको मानिन्छ । तर, मंसिर १७ गतेदेखि अवकास पाउन लागेकी प्रअ थापाविरुद्ध सोही विद्यालयका ६ जना शिक्षक, शिक्षिकाहरुले राजिनामाको माग गरेपछि विवादमा तानिएकी छिन् । विद्यालयका शिक्षकहरु प्रकाश कार्की, विद्या शाक्य, सीता कार्की, सुशिला थापा, तुलसी तिम्सिना र डोल्मा योञ्जनले आइतबार विद्यालय परिसरमा संयुक्त पत्रकार सम्मेलन गर्दै प्रअ थापाको राजिनामा माग गरेका हुन् । साथै, विद्यालयका बिशेष शिक्षकहरुबाटै प्रअको

धरान । दोस्रो चरणमा हुन लागेको स्थानीय तहको निर्वाचनलाई लक्षित गर्दै नेकपा एमाले धरान उपमहानगर कमिटिले ‘धरानको विकास र समृद्धिको आधार, स्थानीय तहमा एमालेको सरकार’ भन्ने नारासहितको प्रतिवद्धता पत्र सार्वजनिक गरेको छ । एमाले निर्वाचन परिचालन समितिले शनिबार पार्टी कार्यालयमा पत्रकार सम्मेलन गर्दै सुरक्षित व्यवस्थित, व्यावसायिक, आवासिय तथा पर्यटकीय सुन्दर शहर बनाउने लक्ष्यसहितको प्रतिवद्धता सार्वजनिक गरेको हो । एमालेको स्थानीय सरकार गठन गरेपछि धरानको समृद्धि र विकास गर्नको लागि विभिन्न २७ वटा बिषय क्षेत्रहरु प्रतिवद्धता पत्रमा समेटिएको छ । एमालेले बिषयगत प्रतिवद्धतामा पर्यटन प्रर्वद्धन, उद्योग व्यावसाय प्रर्वद्धन र कृर्षि विकासलाई प्राथमिकतामा राखेको छ । धरानलाई स्वच्छ, सफा, नमुना नगर निर्माण गरी आन्तरिक र बाह्य पर्यटनको उत्कृष्ट गन्तव्य बनाउने लक्ष्य राखिएको प्रतिवद्धता तयारी उपसमितिका संयोजक एवं एमाले जिल्ला नेता मुरारी सुवेदीले जानकारी दिए । प्रतिवद्धता पत्र प्रस्तुत गर्दै उनले आर्थिक सामाजिक विकासको लागि धरानलाई व्यावपारिक तथा व्यावसायिक गतिविधिको केन्द्र बनाउने, शिक्षा, स्वास्थ्य र