ज्ञानचक्षु विद्यालयमा प्रअ बन्ने खेल, प्रअ थापाको राजिनामा माग्दै आन्दोलन

धरान । रिटायर्ड(अवकाश) हुन करिब ६ महिना मात्र समय बाँकी रहदा धरान १५ स्थित पुर्वाञ्चल ज्ञान चक्षु विद्यालयकी प्रअ केशरी थापाको तत्काल राजीनामा माग गर्दै केही शिक्षक, शिक्षिकाहरुले आन्दोलन थालेका छन् ।
विद्यार्थी र शिक्षक, शिक्षिकामाथि अत्याचार भएको आरोप लगाउदै विद्यालयका ६ जना शिक्षक तथा शिक्षिकाहरु प्रअको राजिनामा माग गर्दै आन्दोलनमा उत्रिएका हुन् । यो विद्यालय दृष्टिविहिन विद्यार्थीहरु अध्ययन गर्ने एक मात्र बिशेष विद्यालय हो । बिशेष विद्यालयहरुमध्ये ज्ञानचक्षु उत्कृष्ट एवं नमुना विद्यालयको रुपमा गनिन्छ । विद्यालयलाई यो स्थानमा ल्याउन सञ्चालक समितिसँगै प्रअ थापाको बिशेष योगदान रहेको मानिन्छ । तर, मंसिर १७ गतेदेखि अवकास पाउन लागेकी प्रअ थापाविरुद्ध सोही विद्यालयका ६ जना शिक्षक, शिक्षिकाहरुले राजिनामाको माग गरेपछि विवादमा तानिएकी छिन् ।

विद्यालयका शिक्षकहरु प्रकाश कार्की, विद्या शाक्य, सीता कार्की, सुशिला थापा, तुलसी तिम्सिना र डोल्मा योञ्जनले आइतबार विद्यालय परिसरमा संयुक्त पत्रकार सम्मेलन गर्दै प्रअ थापाको राजिनामा माग गरेका हुन् । साथै, विद्यालयका बिशेष शिक्षकहरुबाटै प्रअको छनौट गर्नुपर्ने पनि उनीहरुको माग छ । सोमबारदेखि प्रअलाई कार्यालय प्रवेशमा निषेध गर्ने पनि आन्दोलित शिक्षकहरुले घोषणा गरेका छन् । उनीहरुले जेठ १०, ११ र १२ गतेदेखि हातमा कालोपटी बाँधेर पढाइरहेका थिए । विद्यालयमा ३० जनाको हाराहारीमा शिक्षक कर्मचारी छन् । विद्यालयको अवस्था सुधार्न २०५१ सालमा थापालाई काजमा प्रअकोरुपमा यो विद्यालयको जिम्मेवारी दिइएको थियो । पत्रकार सम्मेलनमा आन्दोलित शिक्षकहरुसँगै विद्यालयका केही पुर्वविद्यार्थी र एक जना कर्मचारी(धाईआमा)ले पनि विद्यार्थी र कर्मचारीमाथि यातना भएको आरोप लगाएका थिए ।
आन्दोलनको नेतृत्व गरेका करार शिक्षक प्रकाश कार्कीले नियुक्ती प्रक्रियाको नाममा आफुलाई विद्यालयबाट निकाल्ने प्रयास गरेको साथै प्रअ थापाले शक्तिको आडमा शिक्षक, विद्यार्थीहरुलाई सधै त्रासमा राखेको आरोप लगाए । ‘अब हामी काजमा कोही पनि प्रअ चाहदैनौं, केशरी मिसले अहिल्यै राजिनामा दिनुपर्छ र यही विद्यालयबाटै प्रअ बनाउनुपर्छ’–कार्कीले भने । धाईआमा सीता फुँयालले प्रअ थापाले कुटपिट गरेकोले आफ्नो देब्रे कान सुन्न नसक्ने भएको आरोप लगाइन् । २०५५ सालमा कक्षा ८ सम्म पढेका पुर्वविद्यार्थी भक्तबहादुर गौतम, पुर्व विद्यार्थी दीपक थापा र सुन्दर लिम्बुले खाना, तरकारी राम्रो नभएको गुनासो गर्दा त्यसबेला धेरै मानसिक र शारीरिक यातना खेप्नु परेको बताए । अर्का पुर्व विद्यार्थी ओमप्रकाश तिम्सिनाले २०५३ सालमा पनि प्रअ थापाकोविरुद्ध विद्यार्थीहरुले आन्दोलन गरेपछि आफुसहित ४ जना भाग्नुपरेको बताए । शिक्षिका डोल्मा योञ्जनले प्रअ थापाले आफुलाई असक्षम शिक्षिका भन्दै अपमानजनक व्यवहार गर्ने गरेको बताइन् ।
प्रअ थापाले भने विद्यालयमा आर्थिक हिनाहिना केही पनि नभएको साथै शिक्षक, कर्मचारीहरुप्रति आफुले अपमानजनक बोलीव्यवहार केही पनि नगरेको बताइन् । विद्यालयको अवस्था खराब भएपछि आफुलाई काजमा प्रअको जिम्मेवारी दिएको भन्दै उनले बिशेष विद्यालय भएकोले शिक्षक, विद्यार्थीहरुलाई अनुशासनमा राख्ने क्रममा कडाई भने गरेको स्वीकार गरिन् । ‘म आउदा यो विद्यालय कुन अवस्थामा थियो, मैले सुधार गर्नको लागि अनुशासनमा कडाई गरेकै हो तर यो विद्यालय र विद्यार्थीहरुको हितमा नै हो’–उनले भनिन्–‘ममाथि आर्थिक हिनामिना गरेको भन्दै अख्तियारमा उजुरी पनि दिएको रहेछ, तर त्यस्तो केही भएकै छैन । गरेको भए केही न केही त फेला पथ्र्यो नि ।’ आफ्नो रिटायर्ड हुने समय भएको र ज्ञानचक्षु बिशेष विद्यालय भएकोले महिला नै प्रअ हुनुपर्ने आफ्नो मान्यता भएकोले प्रअ हुने चाहना गरेका शिक्षकको उक्साहटमा आन्दोलन भएको उनको अनुमान छ । ‘यहाँ आउने प्रअ पनि महिला नै हुनुपर्छ । किनभने प्रअ होस्टेलमा बस्नुपर्छ, राती छात्राहरुलाई केही समस्या भइहाल्यो भने महिला प्रअ हुदा धेरै सजिलो हुन्छ’–थापाले भनिन्–‘म रिटायर्ड भएर जादा महिलाकै हातमा दिएर जान्छु, विद्यालय र विद्यार्थीको लागि त्यही हित हुन्छ ।’
स्थानीय तहको निर्वाचन पछि स्थानीय सरकारले थापालाई रिटायर्ड पछि पनि प्रअको जिम्मेवारी दिनसक्ने आशंकाले पनि आन्दोलित शिक्षकहरु सशंकित भएको स्रोतको भनाई छ । आन्दोलित शिक्षकमध्ये कार्कीको शैक्षिक योग्यता स्नातकोत्तर छ । उनी विगत ५ बर्षदेखि करारमा अध्ययन गराइरहेका छन् भने केही शिक्षक, शिक्षिकाहरु उनलाई भावी प्रअको रुपमा लिने गरेका छन् ।

‘राजनीति नगर्नुस्’

पत्रकार सम्मेलनमा आन्दोलित शिक्षकहरुले उपस्थित गराएका अभिभावक टिकाराम तामाङले विद्यालयमा राजनीति नगर्न सुझाव दिए । आफ्नो छोरा मानसिकरुपमा धेरै पीडित भएको भन्दै उनले विद्यालयमा शैक्षिक भन्दा पनि धेरै राजनीति(चलखेल) भइरहेकोमा आक्रोश पोखे । कसैको नाम नलिए पनि उनले प्रअ, शिक्षक सबैलाई यस्तो फोहोरी खेल राजनीति नखेल्न आग्रह गरे । ‘हाम्रो छोराछोरी यहाँ पढ्न र भविष्य बनाउन आएको हो । तर, मेरो छोरा विरामी भयो । घरमा लैजादा छतमा पुगेर मर्छु भन्छ’–आक्रोश पोख्दै उनले भने–‘म २, ३ जनालाई चिन्छु, नामै भनु कि के गरु ? यहाँ धेरै राजनीति भयो, यस्तो नगर्नुस् ।’