स्थानीय तहमै सरकार, वडामा अत्यधिक अधिकार
नयाँ राखिएको बोर्डमा मात्र ‘धरान उपमहानगरपालिका’ लेखिएको छ । आखिर किन बोर्डमा नेपाल सरकार, संघीय मामिला तथा स्थानीय विकास मन्त्रालय लेख्नु परेन ? धरानका कार्यकारी अधिकृत विष्णुप्रसाद कोइराला भन्छन्,–‘अब नेपाल सरकार लेखिरहनु परेन । नगरकार्यपालिकाको कार्यालय भनेपछि सरकार नै यही हो ।’ राज्य पुर्नसंरचना आयोगको सिफारिशको आधारमा सरकारले गाउँपालिका र नगरपालिका कार्यान्वयनमा ल्याएको छ । ती गाउँ र नगरपालिका संघीयता र अधिकार बिकेन्द्रीकरणको हिसाबले अग्रगामी मात्र छैन, जनताले वडातहमा नै अधिकार पाएका छन् । जिल्ला विकास समितिको नाम परिवर्तन भएर जिल्ला समन्वय परिषद भइसकेको छ ।
इलाका प्रशासन कार्यालय धरानका प्रमुख कमल थापाका अनुसार संविधानले प्रत्याभुत गरेको अधिकार विकेन्द्रीकरण हुदै वडा तहमा पुगेको छ । वडा कार्यालयमा जिम्मेवारी पाएका कर्मचारी एवं भविष्यका जनप्रतिनिधिहरुले पनि यो जिम्मेवारीलाई इमान्दारभएर निर्वाह गर्न र जनमुखी बन्नुपर्ने उनले बताए । एमाले धरान उपमहानगर कमिटि अध्यक्ष तारा सुब्बाले सिंहदरबारको अधिकार जनताको तहमा आइपुगेको प्रतिक्रिया दिए । असिमित अधिकार दुरुपयोग हुनसक्नेप्रति सबै सजग हुनुपर्नेमा उनले जोडदिए । ‘जनतालाई अबमात्र गणतन्त्र आएको अनुभूति हुनुपर्छ, तर निर्वाचन नभएसम्म कार्यान्वन गर्न भने चुनौती छ । अधिकार दुरुपयोग हुन नदिन पनि सबै सचेत हुनुपर्छ’–उनले भने ।
...............................................................................
वडा कार्यालयले कस्तो अधिकार पाए ?
विकास कार्यअन्र्तगत शिक्षा, स्वास्थ्य, खानेपानी तथा सरसफाई तथा फोहोरमैला व्यावस्थापन, कृर्षि विकास, पशुपंक्षी विकास तथा व्यवस्थापन, साँस्कृतिक प्रर्वद्धन, खेलकुद, यातायात, उद्योग, व्यक्तिगत घटना दर्ता, सामाजिक सुरक्षा, सामाजिक तथा आर्थिक सशक्तिकरण, कर सम्बन्धी कार्यहरु पनि वडा कार्यालयले पाएको छ । यस्तै, असहाय, अशक्त, वेवारिस व्यक्तिको सहायत र संरक्षण, वन तथा वातावरण र प्रर्वद्धनात्मक कार्य गर्ने गराउने पनि अधिकार पनि वडा कार्यालयमा पुगेको छ ।
यस्तै, वडा कार्यालयलाई विभिन्न ३७ वटा बिषयमा सिफारिश वा प्रमाणित गर्ने अधिकार दिइएका छ । जसमा नाता प्रमाणित, नागरिकताको सिफारिश र नागरिकताको प्रतिलिपि लिनका लागि सिफारिशदेखि वैवाहिक अंगिकृत नागरिकता सिफारिश,वहाल करको लेखाजोखा सिफारिश, कोठा खोल्न रोहबरमा बस्ने, मोही लगतकट्टा सिफारिश, घरजग्गा करको लेखाजोखा सिफारिश, जन्ममिति प्रमाणित, व्यापार व्यावसाय बन्द भएको वा सञ्चालन नभएको सिफारिश, विवाह प्रमाणित वा अबिवाहित प्रमाणित, निःशुल्क वा सशुल्क स्वास्थ्य उपचार सिफारिश, विद्यालयको ठाउँसारी, धारा तथा विद्युत जडानलगायत सिफारिश वा प्रमाणित गर्ने अधिकार वडाले पाएको छ ।
Comments
Post a Comment