कर सदुपयोग नभएको गुनासो
धरान । करदाता उद्योगी व्यावसायीहरुले आफुहरु करको दायारामा आउदा उत्साहित भएपनि राज्यले सहीरुपमा सदुपयोग नगर्दा भने दुःख लागेको गुनासो गरेका छन् । पाँचौ राष्ट्रिय कर दिवस २०७३ को अवसरमा बुधबार धरानमा आयोजित एक कार्यक्रममा यहाँका उद्योगी, व्यावसायीहरुले राज्यप्रति यस्तो गुनासो गरेका हुन् ।
पछिल्लो समय कांग्रेस नेतृ सुजता कोइरालालाई उपचार खर्चबापत ५० लाख रुपैया उपलब्ध गराउने सरकारको निर्णयप्रति लक्षित गर्दै उनीहरुले करदाताले तिरेको करको सही सदुपयोग नभएको जिकिर गरे । ‘कारदाताहरु उत्साहित छौं, तर राज्यले करको उचित व्यावस्थापन गरेको छैन । उपचार खर्चको नाममा राज्यकोषबाट पहुँचवालाहरुलाई जथाभावी रकम बाड्छ । यस्तो देख्दा हामी निरुसाहित हुन्छौं’–सुनसरी उद्योग वाणिज्य संघका निवर्तमान अध्यक्ष सरोज श्रेष्ठले भने–‘हामीले तिरेको कर, राजश्वको सही सदुपयोग होस् ।’
पुर्वअध्यक्ष श्रेष्ठले करको दायरामा जान सबै व्यापारी, व्यावसायीहरुलाई आग्रहसमेत गरे । उनले मंसिर १ गते मात्र नभई कर कार्यालयले हरेक महिना सर्वसाधारण तथा व्यापारीहरुलाई करको दायरामा ल्याउन सचेतना कार्यक्रमहरु गर्न सुझाव पनि दिए । कर विज्ञ एवं व्यावसायी कृष्णकुमार अग्रवालले पनि आम्दानी र कारोबार अनुसार कर तिर्न करदाताहरु प्रेरित भए पनि सरकारले राजश्वको सही ठाउँमा सदुपयोग नगरेको बताए । ‘सरकारले पनि करको सदुपयोग गर्नुपर्छ, विकास निर्माणमा खर्च गर्नुपर्छ । जसले हामीलाई कर तिर्न प्रेरित गरोस्’–अग्रवालले भने ।
नेपालमा २०६९ देखि मंसिर १ गतेलाई राष्ट्रिय कर दिवसकोरुपमा मनाउन थालिएको हो । कर दिवसको अवसरमा बुधबार सुनसरी उद्योग वाणिज्य संघ र आन्तरिक राजश्व कार्यालयले करको दायरामा आउन आग्रह गर्दै सचेतनामुलक प्रभातफेरी कार्यक्रम आयोजना गरेको थियो । संघको कार्यालयबाट शुरु भएको ¥याली धरान बजारको परिक्रमा गर्दै राजश्व कार्यालय परिसरमा पुगेर टुंगिएको थियो । ¥याली त्यहाँ पुगेपछि आयोजित अन्र्तक्रियामा उवा संघका अध्यक्ष राजेन्द्र साहले करको दायरामा आएर वैधानिकरुपमा कारोबार गर्न सबैलाई आग्रह गरेका थिए । प्रमुख कर अधिकृत धर्मेन्द्रकुमार मिश्रले करदाताहरुमा सचेतना बढाउने र कर कानुनको पालना गराउने मात्र आफ्नो कार्यालयको जिम्मेवारी रहेको बताए । करदाताबाट संकलित राजश्वको कहाँ, कसरी सदुपयोग गर्ने भन्ने जिम्मेवारी सरकारको भएको उनले बताए । ‘करदाताबाट संकलित राजश्व कहाँ खर्च गर्ने भन्ने जिम्मेवारी सरकारको हो, हाम्रो कार्यालयको होइन’–प्रमुख कर अधिकृत मिश्रले भने–‘पाँच बर्षयता करदाताहरु धेरै सचेत भएका छन् र करको दायरामा आएका छन् ।’
नेपाल साना उद्योग व्यावसायी संघका केन्द्रीय उपसभापति उद्धव अधिकारी भने साना उद्योगी, व्यावसायीहरुको धेरै समस्या रहेको बताउछन् । उनका अनुसार अत्यधिक करवृद्धिले साना व्यावसायीहरु मर्कामा छन् । कतिपय शिर्षकको कर स्थानीय निकाय र कर कार्यालयमा पनि दोहोरो तिर्नु परिरहेको तर सेवा सुविधा भने केही नपाएको उनले बताए । ‘उपमहानगरपालिका भएपछि पान दर्ता २ हजारबाट एकैचोटी ५ हजार भयो । वहाल कर घरधनीले तिर्नुपर्ने हो, तर नगरपालिकामा २ प्रतिशत र कर कार्यालयमा १० प्रतिशतले व्यावसायीले तिछौं’–अधिकारीले नागरिकसँग भने–‘नगरपालिकाले पनि व्यावसायी कर बर्षेनी बढाउछ, यसपाली सरसफाई कर भनेर थप कर लगाएको छ । हामीलाई सेवा सुविधा भने छैन ।’
पछिल्लो समय कांग्रेस नेतृ सुजता कोइरालालाई उपचार खर्चबापत ५० लाख रुपैया उपलब्ध गराउने सरकारको निर्णयप्रति लक्षित गर्दै उनीहरुले करदाताले तिरेको करको सही सदुपयोग नभएको जिकिर गरे । ‘कारदाताहरु उत्साहित छौं, तर राज्यले करको उचित व्यावस्थापन गरेको छैन । उपचार खर्चको नाममा राज्यकोषबाट पहुँचवालाहरुलाई जथाभावी रकम बाड्छ । यस्तो देख्दा हामी निरुसाहित हुन्छौं’–सुनसरी उद्योग वाणिज्य संघका निवर्तमान अध्यक्ष सरोज श्रेष्ठले भने–‘हामीले तिरेको कर, राजश्वको सही सदुपयोग होस् ।’
पुर्वअध्यक्ष श्रेष्ठले करको दायरामा जान सबै व्यापारी, व्यावसायीहरुलाई आग्रहसमेत गरे । उनले मंसिर १ गते मात्र नभई कर कार्यालयले हरेक महिना सर्वसाधारण तथा व्यापारीहरुलाई करको दायरामा ल्याउन सचेतना कार्यक्रमहरु गर्न सुझाव पनि दिए । कर विज्ञ एवं व्यावसायी कृष्णकुमार अग्रवालले पनि आम्दानी र कारोबार अनुसार कर तिर्न करदाताहरु प्रेरित भए पनि सरकारले राजश्वको सही ठाउँमा सदुपयोग नगरेको बताए । ‘सरकारले पनि करको सदुपयोग गर्नुपर्छ, विकास निर्माणमा खर्च गर्नुपर्छ । जसले हामीलाई कर तिर्न प्रेरित गरोस्’–अग्रवालले भने ।
नेपालमा २०६९ देखि मंसिर १ गतेलाई राष्ट्रिय कर दिवसकोरुपमा मनाउन थालिएको हो । कर दिवसको अवसरमा बुधबार सुनसरी उद्योग वाणिज्य संघ र आन्तरिक राजश्व कार्यालयले करको दायरामा आउन आग्रह गर्दै सचेतनामुलक प्रभातफेरी कार्यक्रम आयोजना गरेको थियो । संघको कार्यालयबाट शुरु भएको ¥याली धरान बजारको परिक्रमा गर्दै राजश्व कार्यालय परिसरमा पुगेर टुंगिएको थियो । ¥याली त्यहाँ पुगेपछि आयोजित अन्र्तक्रियामा उवा संघका अध्यक्ष राजेन्द्र साहले करको दायरामा आएर वैधानिकरुपमा कारोबार गर्न सबैलाई आग्रह गरेका थिए । प्रमुख कर अधिकृत धर्मेन्द्रकुमार मिश्रले करदाताहरुमा सचेतना बढाउने र कर कानुनको पालना गराउने मात्र आफ्नो कार्यालयको जिम्मेवारी रहेको बताए । करदाताबाट संकलित राजश्वको कहाँ, कसरी सदुपयोग गर्ने भन्ने जिम्मेवारी सरकारको भएको उनले बताए । ‘करदाताबाट संकलित राजश्व कहाँ खर्च गर्ने भन्ने जिम्मेवारी सरकारको हो, हाम्रो कार्यालयको होइन’–प्रमुख कर अधिकृत मिश्रले भने–‘पाँच बर्षयता करदाताहरु धेरै सचेत भएका छन् र करको दायरामा आएका छन् ।’
नेपाल साना उद्योग व्यावसायी संघका केन्द्रीय उपसभापति उद्धव अधिकारी भने साना उद्योगी, व्यावसायीहरुको धेरै समस्या रहेको बताउछन् । उनका अनुसार अत्यधिक करवृद्धिले साना व्यावसायीहरु मर्कामा छन् । कतिपय शिर्षकको कर स्थानीय निकाय र कर कार्यालयमा पनि दोहोरो तिर्नु परिरहेको तर सेवा सुविधा भने केही नपाएको उनले बताए । ‘उपमहानगरपालिका भएपछि पान दर्ता २ हजारबाट एकैचोटी ५ हजार भयो । वहाल कर घरधनीले तिर्नुपर्ने हो, तर नगरपालिकामा २ प्रतिशत र कर कार्यालयमा १० प्रतिशतले व्यावसायीले तिछौं’–अधिकारीले नागरिकसँग भने–‘नगरपालिकाले पनि व्यावसायी कर बर्षेनी बढाउछ, यसपाली सरसफाई कर भनेर थप कर लगाएको छ । हामीलाई सेवा सुविधा भने छैन ।’
Comments
Post a Comment