चुनावी ब्यस्तताले रक्तदान नहुदा रगतको अभाव

 धरान । तेह्रथुम जिल्लाको छथर ओख्रेकी ५४ बर्षीय दिलमाया लिम्बूको आइतबार गोडाको अप्रेशन भयो । चिकित्सकले उनको परिवारलाई ३ पिन्ट रगत आवश्यक पर्ने बताएका थिए । उनका श्रीमान् र छोरी ए पोजेटिभ रगतको लिन भन्दै बीपी कोइराला स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानस्थित ब्लड बैंकमा पुगे तर, रगत पाएनन् ।
धरानमा आफन्त र चिनेजानेका सबैतिर सम्पर्क गरेपनि रगतको जोहो गर्न सकेनन् । अन्तमा श्रीमान् र छोरी आफैसँग त्यही समुहको रगत रहेछ । दुवैले दिए । एक पिन्ट अझै पुगेन । धन्न, एक जना विरामीको लागि जम्मा गरेको रगत चढाउनु परेनछ, त्यही रगत ती विरामीका आफन्तले दिलमायालाई छोडिदिए । ‘धन्न, एक जना विरामीको रगत उब्रिएको रहेछ, त्यही रगत लिन आएकी हुँ’–दिलमायाकी छोरी जीबनी सुब्बाले भनिन्–‘बाहिरका मान्छेलाई त रगत खोज्न साह्रै गाह्रो हुदो रहेछ ।’
तर, बीपी प्रतिष्ठानमा उपचारमा आउने सबै विरामी दिलमाया जस्ती भाग्यमानी हुदैनन् । डेढ महिनायतादेखि जारी रगत अभावले विरामी र तिनका आफन्तजनहरुले यस्तै हैरानी खेप्नु परिरहेको छ । प्रतिष्ठानस्थित रेडक्रस सोसाइटीको रक्तसञ्चार केन्द्रका अनुसार दशैं तिहारमा सामाजिक संघसंस्थाहरुले रक्तदान नगरेका कारणले रगत अभाव भएको हो । चाडपर्व सकिए पनि सबैजना चुनावी माहौलमा होमिएको कारणले मंसिर पहिलो हप्तासम्म रगतको समस्या भइरहने केन्द्रका प्राविधिक रामनारायण पण्डितको भनाई छ ।
पण्डितका अनुसार रगत अभावबारे सञ्चारमाध्यममा प्रसारण भएपछि दशैं यता ४ पटक रक्तदान कार्यक्रम हुदा केही रगतको जोहो भएको छ । ‘पहिला त दशैं तिहारको बीचमा यसरी रक्तदान हुदैन थियो, तर अझैपनि चुनावसम्म समस्या नै होला जस्तो छ’–उनले भने । पूर्वाञ्चलभरिबाट रिफर भएर आएका विरामीहरुलाई तत्कालै रगत चाहिएमा ब्लड बैंकमा उपलब्ध हुदैन । विरामीका आफन्तजनहरु आफैले रगतको जोहो गरेर जम्मा गरेपछि मात्रै भनेको रगत लैजान पाउछन् ।
खासगरि प्रतिष्ठानमा शल्यक्रिया गर्नुपर्ने र गाइनो वार्डमा भर्ना भएका गर्भवती महिलाहरुले बढी समस्या भोग्नु परिरहेको छ । ‘रगत अभावको एकदमै समस्या भइरहेको छ, रक्तस्राव भएका महिलाहरुलाई क्युरेट गर्न नपाएर ४, ५ दिनसम्म बेडमै राख्नु परेको छ’–गाइनो वार्डका चिकित्सक डा.रोहित रिजालले भने–‘नर्मल डेलिभरी नहुदा रगत छैन भने अप्रेशन पनि गर्न सकिएको छैन ।’
प्रतिष्ठानका सर्जरी विभागका प्रमुख डा.सि.एस. अग्रवालका अनुसार रगत अभावले विरामीहरुलाई धेरै समस्या भइरहेपनि अप्रेशन नै रोक्नु परेको भने छैन । केही दिनयता बन्द र हडतालले विरामीको चाप कम भएकोले पनि रगत अभाव हुदाहुदै पनि समस्यामा कमी देखिएको उनको भनाई छ । प्रतिष्ठानमा दैनिक ४० देखि ५० पिन्ट रगतको आपूर्ति हुने गर्छ । त्यसमध्ये आधा त गर्भवती महिलाहरुको लागि खपत हुने गरेको केन्द्रले जनाएको छ । त्यसपछि, शल्यक्रिया र दुर्घटनाका घाइतेहरुलाई रगत बढी खपत हुने गर्छ । प्रायः ए पोजेटिभ र बि पोजेटिभ रगत बढी खपत हुने भएकोले यसैको अभाव पनि बढी हुने गर्छ ।